Het monument in Megchelen staat op de hoek van de Julianaweg en de Pastoor Geerdink-Johanninkweg, midden in een grasveld, achter een boom. Het beeldt enkele mannen uit die elkaar ondersteunen tijdens de tocht van Rees naar Megchelen, is gemaakt van brons en staat op een betonnen sokkel, met daarin een herdenkingsplaat. Half maart liggen er bloemstukken voor. Als een van de weinigen in dit bijzondere bevrijdingsjaar is de herdenking van de grootschalige ontsnapping en opvang doorgegaan. Op zondag 8 maart werd na een korte ceremonie bij het voormalige kamp in Duitsland de jaarlijkse tocht naar Nederland, net als destijds te voet, aangevangen. In Megchelen eindigt de tocht met een ceremonie en bloemlegging bij het monument.
Dat het monument er kwam is mede te danken aan Jan Venhorst. Het was bij zijn boerderij waar twee mannen die ontsnapt waren eind 1944 aanklopten. Op de boerderij, aan het einde van een weg, woonde Jan met vrouw en kinderen en er waren twee Duitse militairen ingekwartierd. Desondanks werden de mannen binnen gelaten en voorzien van eten en drinken. Venhorst zelf leeft al jaren niet meer, hij heeft bijna nooit over zijn daden verteld. Twee van zijn kinderen, allebei geboren na de oorlog, doen hun verhaal in de podcast ‘Verstilde Verhalen’ van Omroep Max en NPO Radio 1, gemaakt door Eelco en Marsha Walraven en Ida Albertsboer. Eelco heeft de aflevering over het monument in Megchelen gemaakt. “Het idee voor Verstilde Verhalen kwam van Sharon van Uum, zij heeft als stagiair ooit een item bij een monument gemaakt en toen ontstond het idee. Dat is gaan sluimeren, jarenlang.” Uiteindelijk nam Van Uum het initiatief om er meer mee te doen. “We zijn bij elkaar gaan zitten en gaan brainstormen, Sharon is aan de slag gegaan met Megchelen, maar moest helaas afhaken. Ik ben er toen mee verder gegaan.”
Eelco nam contact op met Annelies en Fred Venhorst. “Ze vonden het leuk, maar stelden wel de vraag of ze mee moesten doen. Hun vader heeft gezwegen. Na wat heen en weer bellen wilden ze meewerken. Ze hopen dat ze hun vader eer betoond hebben met de opname.” Behalve de kinderen Venhorst komt ook Ab Gerritsen uit Apeldoorn aan het woord. Hij werd bij een razzia opgepakt en ontsnapte uit Rees. “Hij heeft zijn verhaal al eerder verteld, dus voor hem was het anders.”
Terug naar eind 1944, als de twee mannen aankloppen. Jan Venhorst doet zelf open. Als blijkt wat voor drama zich enkele kilometers over de grens afspeelt, besluit Venhorst samen met zijn broer in actie te komen. In eerste instantie is de club helpenden klein. “Ik denk niet dat de buren in de gaten hadden dat hier iets gebeurde, echt niet”, zegt Annelies Venhorst in de podcast. Haar broer vult aan: “Dan kon dat verraden worden en dan is de hele actie afgelopen.” Later moet de club groter worden, omdat er zoveel dwangarbeiders ontsnappen. Jan Venhorst is nachtenlang van huis en ligt een keer 24 uur onder een struik om niet ontdekt te worden. De NSB-burgemeester van Gendringen, waar Megchelen dan onder valt, weet van de actie af. Maar hij verraadt de boel niet. 1700 van de 3500 mensen worden uit het kamp gered. De meesten zijn opgepakt bij razzia’s in Apeldoorn en Haarlem. Nadat ze aangesterkt zijn vertrekken ze naar huis. In 2010 wordt het monument geplaatst.
In de podcastserie verschijnen meer afleveringen over verhalen achter monumenten. Zo is er een aflevering over het monument voor zeevarenden in Egmond, een andere aflevering gaat over soldaat Grad Derks en een sergeant Pierre Clevis die beiden in de eerste uren van de oorlog sneuvelen in de buurt van het Limburgse Broekhuizenvorst. Op 10 mei 1941 is er voor hen al een monument. In totaal zijn er twaalf afleveringen, die te beluisteren zijn op de site van NPO Radio 1.
Sinds oktober 2019 brengt de Stichting Veteranen Oost-Nederland (SVON) een eigen magazine uit met daarin verhalen over oorlog, vrede, veteranenzaken en de ontmoetingscentra Spoorzicht in Doetinchem en Detmerskazerne in Eefde.
Bovenstaand verhaal verscheen in editie 3. Het magazine, met daarin ook deel 3 van een drieluik over een uitzending naar Indië en het verslag van de lezing van Reinder Bielleman in de Detmerskazerne kan nabesteld worden via info@svon.nl